شهرسازی

شهرسازی و خانه سازی و زندگی کردن در کشوری بیابانی مثل ایران در روزگارانی که تکنولوژی های نوین امروزی وجود نداشته، کار آسانی نبوده است. استخراج آب برای مصارف شرب و کشاورزی، احداث راه و پل سازی روی رودها و کوه ها، ایجاد هوای مطلوب و مطبوع در خانه ها و ایجاد شهرهایی ایمن در برابر حمله های گاه و بیگاه مهاجمان، نیازمند تسلط ایرانیان باستان به فنون مهندسی بوده است.

نمونه های پرشماری از شاهکارهای مهندسی ایران باستان را می توان نام برد که البته برخی از آنها (مانند تخت جمشید و پل های زاینده رود و ...) شهرتی فراگیر دارند و درباره شان مطلب بسیار گفته شده است. برخی دیگر نیز به مرور زمان تخریب شده اند و امروزه قابل مشاهده نیستند (مثل کارگاه ذوب آهن آریسمان یا حمام شیخ بهایی).

در این مطلب تعدادی از شاهکارهای مهندسی ایران باستان (از سده های پیش از اسلام تا قرون معاصر) را که پابرجا و قابل بازدیدند و در عین حال تاکنون کمتر به آنها پرداخته شده معرفی می کنیم. بسیاری از این شاهکارها، سازه های آبی اند و البته در کشور کم آبی مثل ایران، طبیعی است که عمده هنر مهندسان و معماران روی این مایه حیات متمرکز شود.